Tác Giả Charles Seife

Số 0 - Tiểu Sử Một Phát Kiến Nguy Hiểm

Bạn có bao giờ tự hỏi, một con số đơn giản như số 0 có nguồn gốc như thế nào và ẩn chứa trong nó một thế giới kỳ diệu ra sao?

Từ những phép toán không tưởng đến bí ẩn của vũ trụ hay những bước tiến vĩ đại của khoa học, số 0 luôn đóng một vai trò then chốt.

Hãy cùng Charles Seife theo chân số 0, từ thời điểm người Babylon phát minh ra nó, rồi người Hy Lạp cấm đoán nó, sang phương Đông được người Ấn Độ tôn thờ nó, rồi trở lại với Giáo hội phương Tây và được chấp nhận nhờ quá trình thương mại.

Những bộ óc vĩ đại như Pythagoras, Aristotle, Newton hay Heisenberg đều bị cuốn hút và tìm cách giải mã bí ẩn của số 0, và dù ủng hộ hay phủ nhận nó thì những cuộc đụng độ của họ đã làm rung chuyển nền tảng của triết học, toán học và tôn giáo, tạo nên sự đối đầu giữa đức tin và lý trí.

Ngày nay, số 0 là một trụ cột của toán học và vật lý hiện đại. Nó hiện diện trong lõi tối thăm thẳm của hố đen, trong ánh sáng rực rỡ của Vụ nổ Lớn, và ở trung tâm cuộc tìm kiếm vĩ đại nhất của khoa học: Thuyết Vạn vật.

Suốt nhiều thế kỷ, số 0 đã luôn là một phát kiến vừa mê hoặc vừa nguy hiểm; bởi con số ấy vừa là hư không, vừa là tất cả.

BỐ CỤC CHÍNH CỦA SÁCH: Gồm 10 chương chính

Chương 0 Vô hiệu

Chương 1 Vô vi [Nguồn gốc của số không]

Chương 2 Không có gì sinh ra từ hư không [Phương Tây chối bỏ số không]

Chương 3 Đặt cược vào hư không [Cuộc Đông tiến của số không]

Chương 4 Vị thần vô hạn của hư vô [Thần học về số không] Chương 5 Vô số các số không và các nhà toán học vô thần [Số không và cuộc cách mạng khoa học]

Chương 6 Người anh em song sinh của vô cùng [Bản chất vô hạn của số không]

Chương 7 Độ không tuyệt đối [Vật lý của số không]

Chương 8 Thời khắc đầu tiên tại điểm khởi đầu [Số không ở rìa không gian và thời gian]

Chương ∞ Chiến thắng cuối cùng của số không [Thời gian kết thúc]

Ông Lê Minh Hà - Viện Nghiên cứu Cao cấp về Toán Việt Nam (VIASM) viết trong lời giới thiệu:

“Cuốn sách “Số 0: Tiểu sử một phát kiến nguy hiểm” của nhà báo, nhà phổ biến khoa học Charles Seife, do TS Nguyễn Trung Hiếu chuyển ngữ, mang đến cho bạn đọc những thông tin vô cùng thú vị về sự phát triển của số 0 trong suốt chiều dài của lịch sử loài người, từ những nhận thức sơ khởi cho đến sự ra đời, giai đoạn bị chối bỏ, và sự trở lại đầy vinh quang – đóng vai trò không thể thiếu trong khoa học hiện đại và các công nghệ mới nhất.

Tác giả đưa ra những luận điểm dựa trên quan điểm triết học và tôn giáo xoay quanh khái niệm hư không và sự vô hạn để lý giải việc số 0 không có chỗ đứng ở phương Tây cổ đại nhưng lại bén rễ và phát triển rực rỡ ở phương Đông.

Cuốn sách thu hút người đọc bằng những giai thoại, những mẩu chuyện hấp dẫn về cuộc đời và sự nghiệp của những con người gắn liền với lịch sử phát triển của các ý tưởng khoa học, những người với sự bền bỉ, dũng cảm và sáng tạo đã tạo nên những đột phá, những bước nhảy về nhận thức khi vượt qua những trở ngại, bế tắc đôi lúc do sự thiếu vắng hoặc lúc khác do sự hiện diện của số 0.”

Cuốn sách đạt giải Pen/Martha Albrand Award cho cuốn sách phi hư cấu đầu tay năm 2001 và A New York Times Notable book.

Bài Tập Thực Hành Tiếng Việt 1 - Tập 1 (Theo Chương Trình GDPT 2018)

“HAWKING HAWKING – Câu chuyện về một huyền thoại khoa học” được đánh giá là một trong mười cuốn tiểu sử hay nhất năm 2021 do Prospect Magazine bình chọn.

Hawking là biểu tượng cuối cùng cho sự chiến thắng của trí óc.

Hawking là người đàn ông thông minh nhất thế giới, một bộ óc vô song.

Hawking đã trở thành nhà khoa học còn sống nổi tiếng nhất thế giới vào khoảng một phần ba cuối đời mình.

Nhưng:

Sự nổi tiếng đó ít nhiều lại không liên quan đến những đóng góp khoa học thực tế của Hawking.

Sự chú ý của báo chí lại thường không liên quan đến bất kỳ thành tựu nghiên cứu khoa học nào của Hawking.

…

“Hawking, giống như Einstein, là con người của công chúng – một người đáng được tôn thờ hơn là sợ hãi. Khả năng hài hước của Hawking thật độc ác, và tự cao tự đại chẳng kém gì Einstein. Einstein đã cố gắng phổ biến khoa học của mình. Hawking đã vượt qua điều đó, viết một cuốn sách bán chạy nhất về vật lý của mình. Và trong khi công chúng không khỏi ngạc nhiên bởi sự quyến rũ lập dị của Einstein, thì sự ốm yếu của Hawking đã làm cho ông có vẻ vừa anh hùng vừa bi thảm. Trong cơ thể teo tóp của ông là một tâm hồn trong sáng; một nhà tiên tri mù Tiresias có khuyết tật về thể chất nặng nề hơn được đền đáp bằng một món quà thiêng liêng về sự sáng suốt.

Có một chút kỳ diệu rằng, cũng giống như Einstein, Hawking là nhà tiên tri được tạo ra bởi báo chí. Nhưng khi trở thành một nhà tiên tri, ông sẽ trở thành một biểu tượng. Không giống như con người, các biểu tượng có thể đạt được sự bất tử.”

Hawking Hawking: Câu chuyện về một huyền thoại khoa học không phải một cuốn sách “giải thần tượng”, đây là một cuốn sách tiểu sử nghiêm túc, với nguồn tài liệu phong phú, cách viết quay ngược thời gian đầy sắc sảo, Hawking đã hiện lên trong tính toàn vẹn nhất của mình. “Một con người thực sự: nóng nảy, kiêu ngạo và nhẫn tâm, đồng thời ấm áp, hóm hỉnh và thông minh. Phức tạp. Lôi cuốn. Phi thường”.

Vậy thì bên dưới các lớp biểu tượng được chất chồng theo thời gian ấy là gì?

Cuốn sách dành cho những ai quan tâm đến thế giới Vật lý học, đặc biệt là Vật lý lý thuyết, và hơn cả, những ai quan tâm đến Hawking.

THÔNG TIN TÁC GIẢ

Charles Seife là giáo sư báo chí tại Học viện Báo chí Arthur L. Carter của Đại học New York, đã viết về khoa học và toán học trong gần ba thập niên. Là tác giả của nhiều cuốn sách, trong đó có cuốn sách bán chạy nhất Zero: The Biography of a Dangerous Idea. Hiện ông sống ở New York.

TRÍCH ĐOẠN HAY

1. Vào thời điểm ông qua đời năm 2018, hầu như không thể nhận ra Hawking con người bên dưới các lớp biểu tượng đã được chất chồng; dưới cái nhìn của công chúng, dường như ông đã trở thành một bức tranh biếm họa hơn là một người sống thực sự. Mặc dù tất cả những người quen biết Hawking đều mô tả ông là một trong những người ngoan cố, có ý chí nhất mà họ từng gặp, nhưng thật khó để nhận ra ý muốn thực sự của ông, để cảm nhận con người đích thực của ông phía sau con người của công chúng nơi ông.

2. Để hiểu được con người Stephen Hawking, người ta phải quay ngược đồng hồ. Trong suốt một phần ba quãng đời cuối cùng, Hawking đã trở thành nhà khoa học còn sống nổi tiếng nhất thế giới, nhưng sự nổi tiếng đó ít nhiều lại không liên quan đến những đóng góp khoa học thực tế của ông. Mặc dù ông là một người thường xuyên xuất hiện trên các phương tiện truyền thông, sự chú ý của báo chí lại thường không liên quan đến bất kỳ thành tựu nghiên cứu khoa học nào của ông. Nghiên cứu của Hawking trong những năm nổi tiếng nhất hầu hết sẽ bị giảm giá trị và ít có tác động lâu dài đối với thế giới vật lý. Ông như một ngôi sao sụp đổ: không gian xung quanh ông tỏa sáng rực rỡ bằng năng lượng của ông, nhưng về bản chất, ông chỉ là một hình ảnh phản chiếu mờ nhạt của những gì mà ông từng có trước đây.

3. Bằng cách du hành trở lại thời trẻ của Hawking, người ta có thể hiểu được cách mà con người ấy thu nhận và hình thành những hiểu biết khoa học quan trọng để từ đó tạo dựng nên tên tuổi cho bản thân. Người ta có thể nhận ra thực chất của nhu cầu trở thành một nhà truyền thông khoa học nổi tiếng. Và người ta có thể hiểu được nỗi sợ hãi sinh tử của một chàng trai trẻ đang chạy đua để tạo dựng một di sản – và một gia đình – khi căn bệnh chết người sẵn sàng ập đến với anh ta bất cứ lúc nào. –Trích Mở đầu